เคล็ดลับน่ารู้

โครงหลังคาเหล็ก VS โครงหลังคาสำเร็จรูป

32.9K

12 มกราคม 2567

การเลือกใช้งานแบบโครงสร้างหลังคา

การเลือกแบบโครงสร้างหลังคาให้เข้ากับการใช้งาน และรูปแบบหลังคาอย่างเหมาะสม

"ไม่ว่าจะเป็น โครงหลังคาเหล็ก หรือ โครงหลังคาสำเร็จรูป สามารถออกแบบสำหรับการมุงหลังคาด้วยวัสดุต่าง ๆ ได้ทุกประเภท หากแต่ควรเลือกใช้ให้เข้ากับการใช้งาน และรูปแบบหลังคาอย่างเหมาะสมด้วย"


        ถัดจากโครงสร้างหลักในงานก่อสร้างบ้านหนึ่งหลัง ลำดับต่อไปคือการขึ้นโครงหลังคาซึ่งมีความสำคัญไม่น้อยเช่นกัน ถึงแม้จะมีไว้เพื่อรับน้ำหนักวัสดุมุงหลังคาและอุปกรณ์ประกอบต่าง ๆ เท่านั้น แต่หากโครงหลังคาไม่แข็งแรงเพียงพอ ไม่ว่าจะเป็นขนาดที่เหมาะสม รวมถึงการเชื่อมต่อยึดติดให้แน่นหนา แน่นอนว่าจะส่งผลต่อผืนหลังคาตั้งแต่ปัญหาการรั่วซึมเล็กน้อยไปจนถึงอันตรายสูงสุดคือพังทลายลงมา
        

        แบบโครงสร้างหลังคาที่ใช้กันมากในปัจจุบันคงหนีไม่พ้น “แบบโครงสร้างหลังคาเหล็ก” รวมถึง “แบบโครงหลังคาสำเร็จรูป” ที่กำลังเริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งความแตกต่างด้านคุณสมบัติ มาตรฐาน และการใช้งานในลักษณะต่าง ๆ ก็มีอยู่พอสมควร การเลือกใช้แบบโครงสร้างหลังคาจึงควรพิจารณาตามความเหมาะสมของหลังคาบ้านแต่ละรูปแบบ
        สำหรับโครงหลังคาเหล็กที่ใครหลาย ๆ คนคุ้นเคยดีกับรูปแบบหน้าตัดเหล็กต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น เหล็กกล่อง และเหล็กรูปตัวซี ซึ่งสามารถหาซื้อได้ทั่วไปตามร้านค้าเหล็กรูปพรรณต่าง ๆ จึงเป็นที่นิยมสำหรับผู้รับเหมา และช่างที่ชำนาญในงานเหล็ก เพราะเมื่อขาดเหลือระหว่างการทำงานก็วิ่งจัดหามาทำงานต่อได้ไม่ยาก แต่สิ่งหนึ่งที่ควรระวังคือเรื่องคุณภาพของเหล็ก เนื่องจากเหล็กที่หาซื้อได้ง่ายตามร้านค้าทั่วไป
        ส่วนใหญ่นั้นมักเป็นเหล็กรีดซ้ำ หรือเหล็กที่ผ่านกระบวนการรีไซเคิลที่เรียกกันว่า “เหล็กเบา” ซึ่งมีราคาประหยัด แต่มีประสิทธิภาพในการรับแรงด้อยกว่าเหล็กตามมาตรฐานที่เรียกว่า “เหล็กเต็ม” พอสมควร ดังนั้นจึงควรตรวจสอบเหล็กที่นำมาใช้ทำโครงหลังคา โดยสังเกตที่เครื่องหมาย มอก. หรือเครื่องหมายแสดงมาตรฐานอื่นๆ เช่น ASTM, BSI, JIS ฯลฯ ซึ่งจะระบุอยู่ที่เหล็กแต่ละท่อน 
        การติดตั้งโครงหลังคาเหล็กจะเป็นการติดตั้งหน้างานทั้งหมด และต้องอาศัยความชำนาญของช่างที่มีประสบการณ์มากพอสมควร จึงจะได้งานเชื่อมติดตั้งเหล็กที่แข็งแรง การเชื่อมเหล็กแต่ละท่อนให้ติดกันแบบที่เรียกว่า “การเชื่อมเต็ม” เป็นสิ่งที่ควรให้ความสำคัญมากไม่แพ้คุณภาพของเหล็ก โดยในขั้นตอนแรกของการเชื่อมเหล็กโครงหลังคาจะเป็น “การเชื่อมแต้ม” เพื่อยึดเหล็กแต่ละท่อนไว้ก่อนคร่าว ๆ เผื่อมีการแก้ไขจะได้เคาะแนวรอยเชื่อมเพื่อขยับตำแหน่งเหล็กได้ หลังจากนั้นจึงจะทำการเชื่อมเต็มหน้าตัดเหล็ก ซึ่งผู้ควบคุมงานควรตรวจสอบรอยเชื่อมทุกจุดว่าหนาแน่นเป็นเกล็ดปลาเรียบร้อยดีหรือไม่ โดยเจ้าของบ้านก็สามารถช่วยตรวจสอบในเบื้องต้นเองได้ 

เลือกใช้เหล็กโครงหลังคาที่มีเครื่องหมายรับรองมาตรฐานอุตสาหกรรม

ควรเลือกใช้เหล็กโครงหลังคาที่มีเครื่องหมายรับรองมาตรฐานอุตสาหกรรม
ขอบคุณภาพ : - www.teakdoor.com
- www.cotcometalworks.co.th

ชิ้นส่วนโครงหลังคาสำเร็จรูปกัลวาไนซ์ตัดมาจากโรงงาน ติดตั้งโดยการยิงตะปูเกลียว

ชิ้นส่วนโครงหลังคาสำเร็จรูปกัลวาไนซ์ตัดมาจากโรงงาน ติดตั้งโดยการยิงตะปูเกลียว

การเชื่อมเหล็ก / รอยเชื่อมเต็มแบบเกล็ดปลาที่ได้มาตรฐาน

การเชื่อมเหล็ก / รอยเชื่อมเต็มแบบเกล็ดปลาที่ได้มาตรฐาน
ขอบคุณภาพ : - www.pixpros.net  (ช่างภาพ : qwerty673)
 - www.flickr.com
- www.blog.themetalschool.com

        งานทาสีกันสนิมเหล็กก็เป็นอีกเรื่องที่ต้องใส่ใจอย่างเข้มงวดเช่นกัน ตั้งแต่ก่อนติดตั้งที่ต้องทาสีให้ทั่วทุกด้านของผิวเหล็ก ยิ่งถ้าเป็นเหล็กกล่องอาจต้องมีการชุบสีกันสนิมเพื่อให้สีเคลือบผิวทั่วทั้งด้านใน และเมื่อติดตั้งเรียบร้อยแล้วควรทาสีกันสนิมซ้ำอีกรอบ และเน้นบริเวณที่เป็นรอยเชื่อมเหล็กด้วย

        อย่างไรก็ตาม ขนาดความยาวเหล็กที่มีจำหน่ายทั่วไปจะอยู่ที่ 6 เมตรเพื่อให้ขนส่งได้สะดวก โดยหากต้องการความยาวมากกว่านี้ก็สามารถสั่งพิเศษได้ ทั้งนี้ การสั่งเหล็กควรมีการคำนวณความยาวให้พอดีตามการใช้งานให้มากที่สุด เพื่อให้เหลือเศษน้อยที่สุด โดยเศษเหล็กที่เหลือสามารถนำไปขายเพื่อเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลต่อไป (ราคาจะถูกลงเกินครึ่ง) 
วนโครงหลังคาสำเร็จรูปจะผลิตจากเหล็กที่มีกำลังดึงสูง ผ่านการเคลือบผิวป้องกันสนิมด้วยกัลวาไนซ์ จึงมักเรียกกันติดปากว่า “โครงหลังคากัลวาไนซ์” และมีการเคลือบด้วยอะลูมิเนียมซิงค์ หรือแมกนีเซียมซิงค์ ที่มีคุณสมบัติและราคาที่สูงกว่า เหมาะสำหรับใช้งานในพื้นที่ที่มีปัจจัยกระทบต่อโครงเหล็กด้วย เช่น ในกรณีที่บ้านอยู่ใกล้ทะเล หรือบริเวณที่มีกรดเกลือสูง เป็นต้น ดังนั้นปัญหาเรื่องการขึ้นสนิมจึงหมดไปสำหรับงานโครงหลังคาสำเร็จรูป

        การเตรียมโครงหลังคาสำเร็จรูปส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในโรงงาน โดยหลังจากที่ผู้ผลิตได้แบบหลังคาจากเจ้าของบ้าน หรือสถาปนิกแล้ว จะมีเจ้าหน้าที่ทำการวัดพื้นที่จริงจากหน้างานอีกครั้ง เพื่อนำไปออกแบบคำนวณขนาดและความยาวของโครงแต่ละท่อนโดยวิศวกร เมื่อผลิตและตัดขนาดเหล็กแต่ละท่อนเรียบร้อยแล้วจึงนำไปประกอบที่หน้างานก่อสร้างโดยช่างผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง ซึ่งเป็นการติดตั้งโดยใช้ตะปูเกลียว (สกรู) ยึดติดแต่ละท่อนเข้าด้วยกันตามที่ระบุไว้ในแบบเท่านั้น ไม่มีการเชื่อมเหล็กและเก็บงานกันสนิม สามารถทำได้รวดเร็วและแม่นยำ ดังนั้นการควบคุมมาตรฐานการผลิต และการติดตั้งโดยรวมจึงทำได้ง่ายกว่าโครงหลังคาเหล็ก อีกทั้งยังถือได้ว่าเป็นกระบวนการที่ช่วยลดปริมาณขยะจากงานก่อสร้างได้เป็นอย่างดี 

        อย่างไรก็ดี โครงหลังคาเหล็กนั้นสามารถออกแบบให้เหมาะกับรูปทรงหลังคาต่าง ๆ สำหรับบ้านทุกสไตล์ได้ค่อนข้างอิสระ ไม่ว่าจะเป็นทรงเหลี่ยม หรือทรงโค้ง (สามารถดัดโค้งได้) รวมถึงระยะยื่นของโครงสร้างเหล็กที่ยื่นได้ไกลตามความสามารถของเหล็กที่คำนวณไว้ ทำให้เกิดรูปแบบหลังคาที่หวือหวาท้าทายได้ตามต้องการ นอกจากนี้ การออกแบบคำนวณโครงหลังคาเหล็กนั้นสามารถทำได้โดยวิศวกรโครงสร้างทุกคนที่มีใบประกอบวิชาชีพ 

หลังคาทรงโค้งและรูปทรงเพิงแหงนจากโครงหลังคาเหล็ก

หลังคาทรงโค้งและรูปทรงเพิงแหงนจากโครงหลังคาเหล็ก ขอบคุณภาพ :
- www.trendir.com
- www.hometrendesign.com

        ในขณะที่โครงหลังคาสำเร็จรูปมีลักษณะเป็นโครงถัก ซึ่งประกอบจากชิ้นส่วนเหล็กกัลวาไนซ์หลายท่อน จึงทำให้มีข้อจำกัดเรื่องรูปทรงหลังคาที่เหมาะสม ระยะชายคาที่ยื่นได้ไม่มากนัก รวมทั้งงานออกแบบโครงหลังคาสำเร็จรูปต้องอาศัยวิศวกรที่ผ่านการเรียนรู้เฉพาะทาง และต้องใช้บริการจากผู้ผลิตแต่ละรายโดยเฉพาะเท่านั้น 

        ทั้งนี้ สำหรับรูปทรงหลังคาที่พบเห็นกันได้ทั่วไป เช่น หน้าจั่ว ปั้นหยา ฯลฯ ซึ่งเป็นรูปทรงที่เหมาะกับการเลือกใช้ระบบโครงหลังคาสำเร็จรูป โดยหากเทียบกับโครงหลังคาเหล็กในกรณีที่มีรูปทรงหลังคาและวัสดุมุงหลังคาประเภทเดียวกันแล้ว จะช่วยประหยัดงบประมาณในการเตรียมขนาดโครงสร้างที่รองรับได้บ้าง และถึงแม้งบประมาณของระบบโครงหลังคาสำเร็จรูป ยังคงสูงกว่าค่าของและค่าแรงติดตั้งโครงหลังคาเหล็กอยู่พอสมควร แต่เพื่อแลกกับมาตรฐานและการรับประกันผลงานหลังการติดตั้งแล้วอาจถือได้ว่าคุ้มค่าอยู่ไม่น้อย

โครงหลังคาสำเร็จรูปมีข้อจำกัดเรื่องรูปทรงหลังคา จึงเหมาะกับรูปทรงหลังคาปั้นหยาและหน้าจั่วที่พบเห็นได้ทั่วไป

โครงหลังคาสำเร็จรูปมีข้อจำกัดเรื่องรูปทรงหลังคา จึงเหมาะกับรูปทรงหลังคาปั้นหยาและหน้าจั่วที่พบเห็นได้ทั่วไป

แท็กที่เกี่ยวข้อง